Savjetodavni odbor za stručno obrazovanje (ACVT) održao je svoj redovni sastanak u Briselu, s ciljem razmatranja ključnih dešavanja i budućih planova za stručno obrazovanje i obuku (VET) u Evropi.
ACVT je dio Evropske komisije koji pruža savjete i preporuke o politikama i praksama VET-a u Evropskoj uniji (EU), a okuplja predstavnike vlada, komora/poslodavaca, sindikata, pružaoca usluga VET-a, te drugih socijalnih partnera. Od trenutka dobijanja kandidatskog statusa Bosne i Hercegovine za članstvo u EU, Bosna i Hercegovina učestvuje u radu ACVT-a, a interesna grupa ‘Poslodavci’ predstavljena je kroz učešće predstavnika Vanjskotrgovinske/Spoljnotrgovinske komore Bosne i Hercegovine, koji sastancima ACVT-a prisustvuje od 2023. godine.
Na ovogodišnjem sastanku, Evropska komisija je predstavila pregled nedavnih političkih dešavanja. Posebno su istaknuti Samit socijalnih partnera u Val Duchesse, održan 31. januara, kao i akcioni plan Komisije za rješavanje nedostatka radne snage i vještina širom EU, koji je objavljen 20. marta. Belgijsko predsjedništvo je informisalo članove ACVT-a o svojim postignućima u prvoj polovini 2024. godine, uključujući i DGVT sastanak koji je bio fokusiran na digitalnu tranziciju u VET-u, kao i La Hulpe deklaraciju o budućnosti Evropskog stuba socijalnih prava. Mađarsko predsjedništvo je predstavilo svoje prioritete za drugu polovinu 2024. godine, naglašavajući tri ključna područja: promociju konkurentnog evropskog visokog obrazovanja, strateška partnerstva u obrazovanju i obuci, te podsticanje digitalne i zelene tranzicije obrazovnih i trening sistema.
Evropska godina vještina (European Year of Skills – EYS) bila je ključna tema sastanka, a Komisija je pohvalila uspjeh i ostvarene rezultate ove inicijative. Vlade i poslodavci su podržali ideju o nastavku ove inicijative kroz “deceniju vještina,” ističući važnost kontinuiteta i pripreme za buduće izazove.
Posebna pažnja posvećena je izazovima s kojima se suočavaju VET nastavnici. CEDEFOP je predstavio rezultate svojih istraživanja koja se bave nedostatkom nastavnika i predstojeću Evropsku anketu o VET nastavnicima. Predstavljene su inovativne strategije iz Nizozemske, poput sheme “hibridnih nastavnika,” koja jača veze između VET-a i radnog mjesta, čineći stručno obrazovanje relevantnijim za tržište rada. Mađarska je također predstavila svoja nastojanja za povećanje atraktivnosti nastavničke profesije kroz povećanje plata i smanjenje administrativnog opterećenja.
Tema umjetne inteligencije (AI) u VET-u izazvala je posebnu pažnju. Komisija je predstavila mogućnosti digitalne transformacije VET-a uz pomoć AI, što je bilo dobro prihvaćeno od strane članova ACVT-a. Međutim, izražene su zabrinutosti u vezi sa zaštitom podataka, etičkom upotrebom i jednakim pristupom. Članovi su se složili da je potrebno daljnje istraživanje i pravni okvir za regulisanje upotrebe AI u obrazovanju.
Evropska komisija je istakla ulogu javnih službi za zapošljavanje (PES) u karijernom vođenju i aktivnosti koje provodi PES mreža. Također, izvijestila je o rezultatima studije koja daje detaljan pregled ulaganja kohezijskih fondova EU u vještine tokom programskog perioda 2021.-2027., nakon čega je uslijedila prezentacija različitih vrsta pojednostavljenih opcija troškova za operacije u oblastima obrazovanja i vještina u okviru ESF+.
Posljednja tema sastanka je informacija o radu na nasljedniku Deklaracije iz Osnabrücka, koja bi trebala biti donesena u drugoj polovini 2025. godine, u vrijeme kada Evropskom unijom bude predsjedavala Danska. Poslodavci i predstavnici vlada su ukazali na važnost stručnog obrazovanja i obuke za rješavanje nedostatka radne snage i vještina, te su mišljenja da sljedeće teme trebaju biti obuhvaćene novom Deklaracijom: umjetna inteligencija (AI), mikro-kredencijali, modularizacija, te drugi prioriteti identificirani kroz Evropsku godinu vještina (EYS).
Za više informacija o ACVT-u i aktivnostima VTK/STK BiH u oblasti stručnog obrazovanja i obuke, kontakt osoba je član ACVT-a (interesna grupa: poslodavci), Mirza Konjo, saradnik za edukaciju u Institutu za edukaciju VTK/STK BiH, e-mail: mirza.konjo@komorabih.ba i tel: 033/566-204.
